Günümüz tehlikelerinden bir tanesinden bahsetmek istiyorum; teknoloji bağımlılığı. Teknoloji; hayatımızda yer edinmesinin ardından işin ucunu kaçıranların içinden çıkamadığı, aslında düzeyinde ve amaca uygun kullanımında faydalı olan bir nimet insanoğlu için.
Bildiğiniz üzere Yeşilay uyuşturucu madde kullanımı, sigara ve alkol bağımlılığı ile mücadele ederken listesine artık teknoloji bağımlılığını da aldı. Durum o kadar vahim yani. Son dönemde yeni ortaya çıkan ve bir zihinsel sağlık sorunu olarak kabul edilen teknoloji bağımlılığı alanında yapılan çalışmalarla önemli bir artış yaşanmıştır.
Teknoloji bağımlılığı: Bilgisayar, internet, video oyunları ve mobil cihazların aşırı kullanımı sonucunda kişinin, teknolojinin zararlı etkileriyle karşılaştığı bir çeşit dürtü kontrol bozukluğudur. Kendi içerisinde de oyun bağımlılığı, sosyal medya bağımlılığı, alışveriş bağımlılığı, video ve içerik tüketim bağımlılığı, açık artırma ve şans oyunları bağımlılığı olarak çeşitleniyor. Ancak bunlarda bir de kripto para eklenince iş gerçekten içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Aslında kullanımı faydalı olan teknoloji ortalama bizden günde 11 saat çalıyor.
Sosyal medya ve teknoloji bağımlıları gelen mesajlara hızlı yanıt verme çabası içindeler. Bir süre sosyal medyada oluşturdukları sanal kimlikle olan etkileşimlerden uzak kaldıklarında adeta kendilerini eksik hissediyorlar. Sosyal medya bağımlılığının nedenleri ise geçmişte tedavi edilmeden bastırdığı bir alışkanlığının olması, depresyonda olan kişilerin sosyal medyada geçirdiği geçici eğlenceli zaman dilimleri, arkadaş edinme isteği ki buna sadece yalnızlar dahil değil, ve gerçek hayatta kendisini ifade edemeyecek kadar utangaç olmaktır.
Teknoloji bağımlılığı her bağımlılıkta olduğu gibi kötü sonuçlar doğurabilir. Bunlarında başında depresyon, aşırı savunmacılık, gerçek hayatın, ailenin, görevlerin ihmal edilmesi, korku, yalnızlık hissi ve en kötüsü zaman kavramını yitirme geliyor.
Pedogogların yani çocuk gelişim uzmanlarının tavsiyeleri çocukların küçük yaşta teknoloji ile çok fazla iç içe olmaması yönünde olmasına rağmen gözlemlediğim kadarıyla aileler olarak çocuklarımızı göz göre göre teknoloji bağımlısı yapıyor ve hayatlarıyla oynuyoruz. Tabi pandemi sürecinin de bunda etkisi çok fazla. Ama kontrolsüz oluşundan dolayı. Teknolojik aletler ile çocukları arasında olması gereken mesafeyi koyan ailelerle de karşılaşıyorum. İnterneti, oyun oynamayı yasaklamak bir çözüm değil ancak; uzmanlara göre sınır getirmek bir çözüm! 4 ila 11. sınıf çocukları arasında yapılan bir araştırmaya göre: Zaman sınırlaması olmadan teknolojiyi kullanan çocuklar, sınırlaması olanlara oranla %95 daha fazla vakit geçiriyorlar.
Çalışma hayatımda öğrencilerimizin teknoloji bağımlılığının akademik başarılarını düşürdüğünü düşünerek aileler ve çocuklarla konuşmuş ve o sene liselere giriş sınavına girecek olan öğrencilerin akıllı telefon yerine internet bağlantısı olmayan ve halk arasında “tuşlu telefon” olarak adlandırılan cep telefonlarından kullanmalarını sağlamıştım. Ortalama olarak % 20 kadar tabiri caizse yolda döküldüler. Ancak kalan kısmın bir önce ki seneye nazaran liselere giriş sınavında ki başarı ortalamasında % 23 başarı artışı gözlemlemiştim.
Eğer kendinizin ya da çocuğunuzun teknoloji bağımlısı olduğunu düşünüyorsanız teknoloji ile mesafe koymanın ya da bir uzmandan yardım almanın zamanı gelmiştir.
Christian Lous Lange’in de söylediği gibi:
“Teknoloji faydalı bir hizmetkar, tehlikeli bir hükümdardır.”
