Ülkemizde son bir yılda piyasaya sürülen TOGG’un yanında, ünlü Amerikan Tesla, Avrupalı büyük markalar ve Çinli üreticiler de ürünlerini piyasaya sundular. Sadece son 9 ayda satılan elektrikli otomobil sayısı 39 050’yi geçti. Bu sayının içerisine hibrid olanlar dahil değildir.
Elektrikli otomobillerde en çok merak edilen konu ise arabanın enerjisini sağlayan ve defalarca şarj edilmek zorunda kalan bataryaların ömrü ne kadardır ve değişimi kaça yapılır?
Şimdiye kadar söylenen ömürler ve yapılabilecek yol miktarı teorik değerlere dayanmakta idi. Ancak dünya üzerinde gerçek şartlarda çalışan ve gidilen km olarak, yüzbinlerce km’ye ulaşan otomobiller çoğalınca, ABD merkezli RECURRENT tarafından çeşitli marka ve modellerden oluşan 15 bin elektrikli otomobil incelendi. Yapılan inceleme sonucunda 15 bin araçtan sadece yüzde 1,5’inin bataryasının değiştiği tespit edildi. Çalışmada, “Şimdiye kadar, çok azı değiştirildiği için elektrikli araç bataryalarının herkesin hayal ettiğinden çok daha uzun ömürlü olduğu görülüyor” deniliyor. ABD’de 12 yıldır yolda olanlar da bile batarya değişim oranı yaklaşık yüzde 5’i geçmemektedir.
PROGRASİVVE araştırmaya göre ABD’de içten yanmalı motorlarda ortalama kullanım ömrü 12 yıl olarak bulunmaktadır. Bu durumda içten yanmalı motorların parça değişmeden kullanım ömrü ile elektrikli otomobillerin batarya ömrü yaklaşık aynıdır. Hatta elektrikli otomobil üreticileri yeni geliştirilen bataryalar ile elektrikli aracın 15 ila 20 yıl dayanması öngörülmektedir. Günümüzde piyasada satılan otomobillerin batarya garanti süreleri minimum 8 yıl veya 160 000 km olarak verilmektedir. Bu süre boyunca batarya kapasitesinin %70’ini koruyacağı garanti edilmektedir.
Gelelim can alıcı soruya 8 ila 12 yıl sonunda bataryaya ne kadar değişim ücreti öderiz. Bu günkü batarya teknolojisi ile üretilen bataryalar için ödenecek batarya bedeli kw başına 100 ABD doları civarındadır. Başka bir ifade ile orta menzilli otomobiller için 5 000 ila 7 000 ABD doları daha yüksek menzil değerleri için 10 000 ABD dolarına kadar batarya ücreti ödemek gerekecektir. Ancak unutmamak gerekir ki önümüzdeki 10 yıl içerisinde kw başına batarya bedelinin, geliştirilen teknolojiler sayesinde 60 ABD dolarına kadar düşmesi beklenmektedir.
Elektrikli otomobillerin, uzun vadede içten yanmalı fosil yakıtlı otomobillere göre önemli ölçüde tasarruflu olacağı öngörülmektedir. Benzinli/dizel araçlarda yüzlerce hareketli parça mevcuttur. Bir elektrikli otomobilde ise hareket eden parça sayısı 10’u geçmez. Bu sebeple elektrikli aracın km’ye bağlı bakımları oldukça az ve maliyeti düşüktür. Belirli aralıklarla değişmesi gereken motor yağı, yağ filtresi, yakıt filtresi, triger kayışı, sipap, buji vb. parçaların bulunmaması sebebiyle değişim ihtiyacı da yoktur.
Hareket etmek için yüzlerce oynar parçaya sahip içten yanmalı bir motora sahip olmayan elektrikli otomobiller, dururken çalışmadığı ve yürürken titreşim oluşturmadığı için daha konforlu sürüş sağlamaktadır. Titreşim sebebi ile parça yıpranması oluşmamaktadır. Rejeneratif frenleme denilen sistemle frenleme ihtiyacı elektrik motorları vasıtası ile yapılmakta böylece frenleme esnasında elektrik üretilip depolanırken balataların ve fren disklerinin aşınması önlenmektedir. Bazı araba markaları arabanın ömrü boyunca balata ve disk değişim ihtiyacının olmayacağını öngörmektedirler.
Elektrikli otomobillerin en önemli faydalarından biri çevreye olan katkılarıdır. Sıfır emisyon sayesinde hava kirlenmesini önledikleri gibi, atık yağ çıkarmadıkları için çevre kirliliğini ve sessiz motorları sayesinde gürültü kirliliğini azaltmaktadırlar.
Şimdilik yeni olmaları, yetişmiş servis elemanı eksikliği, karmaşık elektronik sisteme sahip olmaları sebebiyle elektrikli otomobillerin arıza tespitleri diğer otomobillere göre daha uzun sürmekte servis süreleri daha uzun olmaktadır.
Saygılarımla…
