Dünyada ve Ülkemizde görülen Covıd-19 salgını ile mücadele kapsamında ilimizde de Ocak ayından itibaren aşılama çalışmaları başlamış olup Sağlık Bakanımızın da belirttiği gibi Covid-19 ile mücadelede en önemli silahımız aşıdır. İçerisinde bulunduğumuz zorlu süreç, ‘Aşılara Umut Bağlama’nın ne kadar önemli olduğunu bir kere daha ortaya koymuştur. Covid-19 pandemisinin de eninde sonunda aşılar sayesinde üstesinden gelinecektir.
Herhangi bir aşı adayı olan ürün; insanlara verilmeden önce, klinik öncesi testlerden, ardından klinik geliştirme ve üretim zinciri dahil bir çok test basamağından geçiyor. Bu aşamalarda kullanılan aşının toksik etkilerinin olup olmadığı ve vücudun verdiği tepkiler dikkatle incelenir. Aşılar güvenli ürünlerdir. Aşı yan etkilerinin çoğu hafif ve geçici yan etkilerdir. Aşılanan kişilerde; aşı uygulanan yerde kızarıklık, hassasiyet veya ağrı olabilir. Aşılama sonrasında istenmeyen bir etki görüldüğünde hastaneye veya aile hekiminize başvurulabilir.
Aşılama ile var olabilecek olası riskler, Covıd-19 enfeksiyonu ile ilişkili risklerden çok daha düşüktür ve aşı ile insanları korumanın ve virüsün yayılmasını önlemenin faydaları büyük ölçüde daha ağır basmaktadır.
İnternette ve sosyal medya platformlarında dolaşan olumsuz söylentiler, örneğin yeni aşıların hiçbir kanıt olmamasına rağmen doğurganlığı etkileyebileceğinin iddia edilmesi, aşı reddinin temel sebeplerindendir. Daha da önemlisi, Covıd-19 aşılarının doğurganlığı etkileyebileceğine dair biyolojik tespit edilmiş herhangi bir olasılık da yoktur. Hastalığın toplumda yayılmasında, ağır hastalık ve ölüm gibi ciddi etkilerinin önlenmesinde aşının önemi tüm dünya tarafından kabul edilmektedir.
Yüksek aşılama oranları toplum bağışıklığı denen bir olguyu ortaya çıkarır ki, bu da artık o hastalığın salgın olmadığı, sadece az sayıda vakanın görülebildiği bir durumdur. Bu nedenle aşılama gerçekte bireysel değil toplumsal bir hizmettir. Aşı olmayı reddetmek, bireysel özgürlük değil kamu sağlığını tehdit eden bir davranıştır.
Sonuç olarak; insan güvenliği, tüm aşı geliştirme ve aşı onay süreci boyunca çok önemlidir. Dahası var olabilecek herhangi bir olası yan etkinin varlığı, Covıd-19 enfeksiyonuyla ilişkili risklerden önemli ölçüde düşüktür ve insanları korumak ve virüsün yayılmasını önlemek olası yan etkilerle kıyaslandığında çok daha önemlidir. Aşılama, hem insanları Covid-19 enfeksiyonun ölüm dahil ciddi etkilerinden korurken, virüsün yayılmasını da azaltacağından toplumu da korumak açısından önemlidir. Virüsün yayılım hızı arttıkça mutasyona uğrama kabiliyeti de artacağından aşılama salgından kurtulmanın tek anahtarı olarak görülmelidir.
Tüm bilgilendirmelere rağmen; aşı olmayı reddedenler, çevresinin ve halkın sağlığını korumak adına kişisel koruyucu önlemlere (Temizlik, Maske, Mesafe) daha çok dikkat etmelidirler.
Dünya üzerinde milyonlarca ölüme neden olan Covid-19 salgını ile karşı karşıyayız. Elimizde Temizlik, maske, mesafe ve aşı dışında şu an için başka etkin bir silahımız yok. Şu anda vaka artışları nedeniyle sağlık çalışanları daha fazla çalışmak zorunda kalmakta ve vakalara yetişmek için daha fazla yorulmaktadır. Vaka artışlarının büyük bir kısmı aşılanmamış veya aşı süreçlerini tamamlamamış kişilerdir.
Herkes şunu bilmeli ki en ağır hastalarımız aşılanmamış enfekte Covid-19 hastalarımızdır. Durumları çok hızlı değişebiliyor. İyileştiklerini düşündüğünüz anda birden kötüleşebiliyor ve ölebiliyorlar. Bazı hastalarımızda ise yoğun bakımdan çıktıktan sonra ömür boyu yaşam kalitesinde bozulmaya neden olacak sekeller kalabiliyor. Bu sevdiklerinizle birlikte kaliteli vakit geçiremeyebileceğiniz, hayatınızın geri kalanını Covid-19 sonrası ortaya çıkan yeni rahatsızlıklar nedeniyle poliklinik kontrolü ve hastane yatışları ile geçirebileceğiniz hatta yaşam sürenizi kısaltmanız anlamına gelebilir. Covid-19’dan iyileşen hastalar için açtığımız poliklinikte de yaşam kalitesinin ne kadar düşebildiğini görüyoruz. Atlatılmış olmasına rağmen ciddi akciğer hasarları ve buna bağlı olarak merdiven çıkarken zorlanma dahil birçok kısıtlılık görüyoruz. Aşılanmamış veya aşı süreci tanımlanmamış hastalarda durumu kötüleştiren bir diğer etkende bu hastalara başlanılan Favipiravir isimli ilacın kullanılmaması ve önerilere uyulmamasıdır. Bu ilaç olabildiğince en erken dönemde başlandığında hastalığı iyileştirme potansiyeli vardır, ne kadar geç başlanırsa hastalarda etkisi azalmakta ve süreç kötüye gitmektedir. İnsanlar halen Covid-19’un sadece yaşlıları öldürdüğüne, gençlerde etki etmediğine, grip gibi atlatıldığına inanıyor. Hasta olup durumun ciddiyetini anladıklarında iş işten geçmiş oluyor ve “Keşke aşı olsaydım” diye pişmanlıklarını dile getiriyorlar. Şunu kabul etmeliyiz ki şu andaki Covid-19, geçen yılki hastalık ile aynı değil. Delta varyantı daha bulaşıcı, daha genç yaştaki insanları etkiliyor ve 3-4 kat daha fazla kişiyi enfekte ediyor. Yani önceki Covid-19; 2-3 kişiyi enfekte ederken Delta varyantı 6-8 kişiyi enfekte edebiliyor. İnsanlar eğer aşılanmamaya devam eder ve Maske Mesafe ve Temizlik kurallarına uymazlarsa hastaneler Covid hastalarına bakmaktan yorgun düşer ve rutin hizmetlerde de aksamalar meydana gelir, insanlar en azından diğer hastaların ve sevdiklerinin sağlığını da korumak için aşılanmalılar.
Aşılama sadece bir kişiyle, sadece sizinle, ilgili bir durum değil, medeni bir toplumda birlikte yaşıyoruz ve aşı herkes için yaptığınız bir iyiliktir. Herkes bulaş zincirini kırmanın zorunluluğunu ve bunu birbirlerine yardım etmek için bir şans olduğunu ve yayılmayı durdurmak için aşının gerekliliğini anlamalılar. Enfekte ettiğiniz kişi hiç tanımadığınız biri olabildiği gibi en sevdiğiniz kişi de olabilir.
Covid-19 aşısı tanımlanmış olan vatandaşlarımız, Alo 182 ve Merkezi Hekim Randevu Sistem (MHRS) uygulaması üzerinden randevu alarak Aile Hekimlikleri ile tüm kamu, özel ve üniversite hastanelerinde ücretsiz olarak aşılarını yaptırabilirler. Vatandaşlarımızın rahatlıkla aşılarını olabilmeleri için İl Sağlık Müdürlüğümüz tarafından her türlü tedbir alınmıştır. Şehir Hastanesi ve Yunus Emre Devlet Hastanesinde her gün sabah saat 08:00 ile gece 24:00 saatleri arasında aşı uygulanmaktadır Aile Hekimliklerimizde hafta içi her gün sabah 08.00 ile 17.00 saatleri arasında, üniversite, özel ve kamu hastanelerinde ise her gün sabah 08.00 ile gece 24.00 saatleri arasında uygulanmaya devam etmektedir. Ayrıca Sağlık Müdürlüğü Ek hizmet Binası, Hamam Yolunda, Organize Sanayi Bölgesinde ve Espark Alışveriş Merkezi içerisinde kurmuş olduğumuz aşı stantlarında randevusuz aşılarını yaptırabilirler Covid-19 hastalığını ülke gündeminden çıkarmak ve kısıtlamaların kaldırılarak normalleşebilmemiz için aşı olmayı ihmal etmemeli ve mutlaka yaptırmalıyız. Bunun yanında pandemiden korunmak için hala en önemli tedbirin maske, mesafe ve hijyen olduğu da unutmamalıdır.
