CHP Eskişehir Milletvekilleri Utku Çakırözer, Jale Nur Süllü ve İbrahim Arslan, İl Başkanı Talat Yalaz ile birlikte Beylikova’da tespit edilen nadir toprak elementi (NTE) rezervi hakkında açıklamalarda bulundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Trump ile yaptığı görüşmelere dikkat çeken CHP’li vekiller, Trump ile yapılan anlaşmaların TBMM aracılığıyla kamuoyuna şeffaf şekilde açıklanması gerektiğini ifade etti.
"YENİ KEŞİF DEĞİL ASLINDI"
Beylikova’daki rezervin 1950’li yılardan beri bilindiğini söyleyen Jale Nur Süllü, “50’li yıllardan beri varlığı bilinen bir saha. Çünkü orada radyoaktif elementler olması nedeniyle bunun varlığı biliniyor. 70’li yıllardan sonra da aralıklı sondajlar yapılmış. Yeni bir keşif değil aslında. Ama ancak yoğun çalışmalar 2011 yılında başlamış. Saha ETİ Maden’e devredildikten sonra sondajlar artmış ve toprak analizleri yapılmış. Dünyanın ikinci büyük rezervi olarak 694 milyon tonluk cevher saptanmış. ETİ Maden işletmesinin pilot tesisi var. Bu tesis laboratuvar gibi çalışıyor. Alınan cevher burada öğütülüyor. Bilinen 17 nadir toprak elementinden 10’unun bu elde edilen konsantre içinde olduğu biliniyor. İçinde toryum ve eser miktarda uranyum olduğu biliniyor.10 element hala ayrıştırılamıyor. Yani her biri ayrı teknolojiler ve kullanım alanları olan, her biri ayrı maddi değere sahip olan elementler ayrıştıracak endüstriyel tesis Sayıştay raporunda da yer aldığı üzere henüz ortada yok” dedi.
“ETİ MADEN İŞLETMESİ VARLIK FONU İÇİNDE YER ALIYOR”
“Ham cevher ya da nadir toprak elementi konsantrasyonu olarak küresel masada pazarlık masasına sürüleceği endişesini yaşıyoruz” diyen Süllü,“ETİ Maden işletmesinde AR-GE çalışmalarını taktir ediyoruz. Emek veren tüm çalışanlarına teşekkür ediyoruz. ETİ maden işletmesi bor minareleri ve türevlerini çıkaran devlete ait madencilik ve kimya kuruluşu. Ama dikkat çekmek istediğimiz bir konu var: ETİ Maden işletmesi 2016 yılında kurulan tıpkı Halk Bankası, Ziraat Bankası, BOTAŞ, PTT gibi devlet kuruluşlarının da içinde yer aldığı varlık fonu içinde yer alıyor. Bu büyük riskleri de içinde barındırıyor” diye konuştu.
“VAHŞİ MANDENCİLİK ENDİŞESİ
Süllü, “Bir diğer endişelendiğimiz konu da Türkiye’de yürütülen vahşi madencilik faaliyetlerinde olduğu gibi çevresel etki değerlendirmeleri. Çünkü AKP’nin bu konuda karnesi hiç de parlak değil. Son yıllarda sıklıkla madencilik şirketleri lehine değişen maden yasası ve Trump’ın her yere kazma vurun dediği gibi, her yeri talan alanına çevirecek yasa değişiklikleri endişemizin bir kaynağı. Ne yazık ki ülkemiz son yıllarda maden facialarıyla bilinir hale geldi. Ermenek’te yitirdiğimiz 18 madenci, Soma’da yitirdiğimiz 301 can, Amasra’da kömür ocaklarında 42 madenci ve bilim insanlarının tüm uyarılana karşın dikkate alınmaması nedeniyle en son da İliç’te toprak altında kalan 6 emekçi unutulmadı. Yitirdiğimiz canlar dışında maden sahalarının insan, canlı sağlığı üzerindeki tehlikeleri de ne yazık ki yaşamsal önem taşıyor” şeklinde konuştu.
“MADENCİLİK FAALİYETLERİNE KARŞI DEĞİLİZ”
Süllü, konuşmasını şu şekilde sürdürdü: “Biz CHP olarak madencilik faaliyetlerine karşı değiliz asla. Ancak bilimsellikten uzak, canlı sağlığını ve geleceğimizi hiçe sayan rantı tüm bunlara tercih eden AKP zihniyeti bizim uyarılarımızı işine gelmediği için engelleme olarak göstermeye çalışıyor. Aynı tutumla nadir toprak elementleri konusunda da kendi beceriksizliklerini küresel pazarlıklarda gizli kapalı kapılar arında şeffaflıktan uzak nadir toprak elementlerini pazarlık konusu yapmalarının üstünü Eskişehir Büyükşehir Belediyemizi engellemeye çalışıyor diye yaftalayarak örtmeye çalıştılar. Oysa çevresel etki değerlendirme süreçleri yasal ve teknik bir süreç. Belediyeler de yine görüş istenen tüm kurumlar da yönetmelikler çerçevesinde hareket eder. Böylece büyükşehir belediyemizin de üzerine düşeni yapması engelleme değil hukukun ve bilimin gereğini yerine getirmektir.”
“TRUMP İLE İMZALANAN ANLAŞMA KAMUOYUNA AÇIKLANSIN
CHP’lileri iftara atmakla suçlayan AK Partili siyasetçileri eleştiren Utku Çakırözer, “Trump ile imzalanan anlaşmanın ve diğer anlaşmaların şeffaf bir şekilde kamuoyuna açıklansın. Nasıl bir iş birliği var bu açıklanmalı. Trump’ın 2 dolara alacağız dediği ülkeler arasında Türkiye var mı açıklansın” dedi.
“GENEL BAŞKANIMIZ BU PEŞKEŞİ ORTAYAÇIKARDI”
CHP’nin nadir toprak elementleriyle ilgili verdiği kanun teklifine dikkat çeken ve AK Partili milletvekillerini de imza atmaya davet eden Çakırözer, “Beylikova’daki rezerv üç yıl önce seçimlere 20 gün kala açıklanmıştı. Bizler de demiştik ki, biz bundan mutlu oluruz şehrimiz adına. Ama bu Beylikova’ya süt et tesisi açacağız dediniz hepsi boş kaldı. Burayı da boş kalacak yer yapmayın diye uyarmıştım. Üç yıl sonra ne oldu Trump bir toplantıda bütün yaptıkları pazarlıklar ortaya çıktı. Genel başkanımız bu peşkeşi açıkça ortaya çıkardı. Sonra bir telaş başladı. Çok basit. Kanun teklifini biz verdik. Nadir toprak elementlerinin yurt dışına cevher olarak satışının yasaklanması noktasında. Sadece CHP olarak vermedik. Tüm vekillerin imzasına açık. Dışarıya satmak yasaktır kanun teklifini imzalamaya herkesi davet ediyoruz” diye konuştu.
“900 GÜNDE 90 GÜN ESKİŞEHİR'E GELDİLER”
AK Parti Eskişehir Milletvekillerinin 900 günde 90 gün Eskişehir’e geldiğini söyleyen İbrahim Arslan, “2023 yılında yapılan seçimlerden yaklaşık 900 gün geçti. Toplam 900 günün 90 gününü Eskişehir’de geçirmeyen ,Eskişehir’e yabancı kalan insanlar arada Eskişehir’e uğrayınca bu tür açıklamaları tartışmak durumunda kalıyoruz. Eskişehir’e daha çok zaman ayırsınlar. Eskişehir milletvekili olduklarını unutmasınlar” dedi.
“1200 TON CEVHER NEREDE İŞLENDİ?”
NTE’nin Eskişehir’de işlenmesini savunduklarını söyleyen Arslan, “AKP temsilcilerinin bizi uyarılarımızdan sonra bu madenimizin ya da bu elementlerin burada işlenecek olmasını ifade etmelerinden çok memnunuz. Biz de bunu savunuyoruz. Soru şu: Arkadaşlarımız diyor ya, Sayın Erdoğan 18 Nisan 2023 tarihinde yaptığı açıklama ile tesis açılmıştır. Yılda 1200 ton cevheri işliyoruz diyorlar. Yani yaklaşık 2,5 yılda 3 bin ton tesiste işlendiği ortaya çıkıyor. Kamuoyuna açıklayın o pilot tesiste 3 bin ton cevheri kim işledi, kimler işliyor, işlenenleri ne yaptınız, nereye gidiyor. Yabancılar var mı, yok mu? Tümüyle devlet kamu çerçevesinde mi gidiyor? Bunları açıklayın. İki, Amerika ziyaretinin tüm detaylarını kamuoyu ile niye paylaşmıyorsunuz?” ifadelerini kullandı.
