Türkiye Ekonomi Şurası’na katılarak sanayicilerin sorunlarını kapsamlı bir rapor olarak doğrudan ilettiklerini aktaran Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Celalettin Kesikbaş, “Türkiye Ekonomi Şurası kamu ile özel sektörün bir araya geldiği, sıkıntıların ve çözüm önerilerinin doğrudan icra makamlarına iletildiği önemli bir platform. Biz de Eskişehir Sanayi Odası olarak özellikle pandeminin başından beri talep ve önerimizi raporlar halinde üst kuruluşumuz TOBB ve ilgili tüm makamlara iletiyoruz. Türkiye Ekonomi Şurası’nda yine sanayicilerimizin beklentilerini aktardık. Çözüm önerilerimizi sıraladık. Üreten, istihdam yaratan, yatırım ve ihracat yapan sanayicilerimizin bu zor koşullarda desteklenmesi gerektiğini anlattık. Sanayimiz güçlendikçe ülkemiz de daha yüksek refah seviyelerine ulaşacaktır” dedi. En Büyük Beklentimiz; Sürdürülebilir ve Öngörülebilir Ekonomik Ortam Üye firmalardan alınan geri bildirimler neticesinde sadece sorunları değil, aynı zamanda çözüm önerilerini de belirlediklerini belirten Kesikbaş, “Elbette birçok alanda taleplerimiz var. Ancak sanayicimizin en büyük beklentisi sürdürülebilir ve öngörülebilir bir ekonomik ortamın sağlanmasıdır. Enflasyon, emtia fiyat artışları, tedarik zinciri darboğazları ve enerjideki dalgalanma tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de etkili oldu. Bunlarla birlikte TL'nin kısa sürede yüksek değer kaybı, yabancı para birimlerindeki aşağı ve yukarı yönlü dalgalanmalar ve öngörülebilirlik sorunları sanayicimizi en çok zorlayan konuların başında. Ülkemiz ve tüm dünya önemli bir sınav vermekte. Kartların yeniden dağıtıldığı, radikal bir dönüşümün içine girildiği yeni ekonomik düzen içerisinde atılması gereken adımlar için vakit kaybedilmemeli” ifadelerine yer verdi. Sorunlar ve Çözüm Önerilerimiz Başlıklar Halinde Sunuldu Yapılan çalışmada sanayicilerimizin sorun ve çözüm önerilerinin sektörel olarak ve ana başlıklar halinde sunulduğunu söyleyen Kesikbaş, “Enflasyon, sürdürülebilir üretim, istihdam, enerji maliyetleri, ihracat, finansmana ulaşım ve lojistik gibi ana başlıklar halinde taleplerimizi ilettik. Umuyoruz ki her başlık için karşılık buluruz ve sanayicilerimizin daha uygun koşullarda üretim yapmalarına fayda sağlayabiliriz. Bu durum elbette çalışanlarımıza da olumlu olarak yansıyacak ve onların ekonomik koşullarının iyileşmesine de vesile olacaktır. Bu fırsatı bize sağlayan üst kuruluşumuz TOBB’a ve tüm katılımcı Bakanlarımıza teşekkürlerimizi borç biliyoruz” dedi. Sunulan sorun alanları ve çözüm önerileri ana başlıklar halinde şu şekilde özetlendi. Enflasyonla Mücadele § Ekonomik istikrar ve kur hareketlerinin belirli bir oranda ve öngörülebilir olması § Enflasyonla kararlı mücadele ile birlikte, iş dünyasının fiyatlandırma yapabileceği, yatırım ve istihdamın önünü açacak güven ortamının tesis edilmesi § Yaşanan likidite sorununa çözüm olabilecek para politikası araçlarının devreye alınması § İşveren üzerindeki vergi yüklerinin azaltılması, yatırım, üretim, istihdam ve ihracat hedefli ekonomi modelinin kalıcı ve dünya ile rekabette iş dünyamıza avantaj sağlayacak şekilde sürdürülebilir kılınması § Enflasyon kaynaklı gerçek dışı kârların oluşması, zararların görünememesi, kur riski, fazla vergi, yanlış harcamalar ile kâr dağıtımları, yüksek maliyetli yerli veya yabancı kaynak kullanımı, kredi bulunamaması, borç ve giderlerin zamanında ödenememesi gibi olumsuzluklara düşmemek için işletmelerin mutlak surette enflasyon muhasebesini uygulamasının sağlanması § Gelir ve Kurumlar Vergisi matrahlarının tespitinde enflasyon muhasebesi uygulamasına geçilmesi Enerji Maliyetleri § Enerji maliyetlerindeki artışların öngörülebilir ve kabul edilebilir seviyelerde olması § Sanayide kullanılan enerji desteklerinin bir anda değil, kademeli olarak kaldırılarak zamana yayılması § Doğalgaz, elektrik ve akaryakıt tüketimleri üzerinden alınan %18’lik KDV’nin %1’e indirilmesi yoluyla devlet desteği sağlanması § Enerji üzerinden alınan tüm vergi ve benzeri eklerin kaldırılması. Doğalgaz ve elektrik maliyetleri ile akaryakıttaki yüksek fiyatların, yapılacak indirimlerle normal seviyelere düşürülmesi § Elektrik ve doğalgazda ilk kademe Kwh’ların artırılarak ortalama maliyetlerin düşürülmesi § Sanayi tesislerinin kendi enerjisinin bir kısmını veya tamamını üretebileceği yenilenebilir enerji üretimi yapmasının, verimlilik projelerinin ve ilgili yatırımların desteklenmesinin sağlanması § Sanayicilerimizin kendi imkanları ile yapacakları enerji tasarruf tedbir projeleri için Merkez Bankası politika faizi üzerinden kredi temin edilebilmesi § Enerji maliyetlerinin arttığı, enerji temininde sıkıntılar yaşandığı bir süreçte; fabrika binanın çatısına kurulmak istenen güneş enerji santrali için leasing kullanımında %18 KDV alınması ve bankaların kredi vermemesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının kurulumunu zorlaştırdığından, devlet desteği ile yatırımların teşvik edilmesi § GES ve RES yatırımlarında ithalat ve vergi konularında teşvik/muafiyet sağlanması, gümrük vergisi ve anti-damping gibi ek maliyet uygulamalarının kaldırılması/ düşürülmesi, uzun vadeli, düşük maliyetli finansman ve arazi tahsisinin sağlanması § Alınan kararla GES yatırımlarında yatırım teşvik desteği için konulan asgari 240 kW şartı, KOBİ’ler için ve ayrı ayrı tapuya sahip alanlar için oldukça yüksektir. Yeni yatırımları engelleyen 240 kW’lık asgari şartın kaldırılması § Yenilenebilir enerji yatırımlarına uygun, izin süreçleri tamamlanmış arazilerin devlet tarafından işaret edilmesi, RES için ölçümü ve analizi yapılmış sahaların sanayi yatırımcılarına projeler kapsamında tahsis edilmesi § Yenilenebilir enerji yatırımlarına uygun, izin süreçleri tamamlanmış arazilerin devlet tarafından işaret edilmesi, RES için ölçümü ve analizi yapılmış sahaların sanayi yatırımcılarına projeler kapsamında tahsis edilmesi § Sanayicilerin öz tüketimlerini karşılayacak yenilenebilir elektrik üretim tesisi kurmalarına olanak sağlayacak mevzuat çalışmaları başlatılmış, ancak bugüne kadar özellikle OSB içindeki sanayicilerin OSB dışına tesis kurarak enerjilerini mahsuplaşmak suretiyle karşılamasına yönelik mevzuat yürürlüğe geçirilememiştir. Bu bağlamda, aynı elektrik dağıtım bölgesi sınırında olan sanayiciler için ilgili mevzuat değişikliği üzerinde çalışma yapılması § Ülke genelindeki OSB’lerin belli bir oranda kendi elektriğini üretmesi ve olası ithalat kaynaklı kesintilere karşı önlem alabilmek için, OSB’ler içine enerji santrali tesisi kurulumunun teşvik edilmesi, kurulması durumunda hem kurulum maliyetlerinde hem de santralin enerji girdi maliyetlerinde destek politikaları uygulanması § Sanayi şirketlerine uygulanan doğalgaz fiyat tarifesinin kaldırılması İhracat § İhracatçıların, ihracat bedelinin %40’ını Türk Lirasına çevirme zorunluluğunun kaldırılarak üretici ihracatçıların üzerindeki yüklerin hafifletilmesi § Üretimi %80 ve üzeri ithalata bağımlı olan sektörlerde TL’ye dönüşüm konularında bazı istisnalar getirilmesi § Menkul satış sözleşmelerinde Türk Lirası ile ödeme zorunluluğu ile ilgili tebliğ ve yönetmelik değişikliklerinde uygulamada yaşanabilecek belirsizliklerin netleştirilmesi § Yurt dışına ihracat yapan firmalarımıza üretim için fabrikalardan temin ettiği yarı mamul ürünlerin KDV'siz olarak verilmesi, KDV iadelerinde ve ihracat prosedüründe sadeleştirilmeye gidilmesi § Eximbank tarafından sağlanan kredilere işlevsellik ve kolay ulaşım özelliği kazandırılması, özellikle ihracatçılar için uzun vadeli kredi imkanlarının yaratılması § Türk Lirası ile ödeme yapılması zorunluluğu sebebiyle ödeme günü hangi kurdan ödemenin yapılacağı sorun oluşturmaktadır. Ödemelerin TCMB tarafından açıklanan referans kur üzerinden yapılması § Her türlü hammadde ithalatına uygulanan ilave gümrük vergilerinin kaldırılması Sürdürülebilir Üretim § Kamu alımlarında yerli ürün kullanımının önüne geçen engellerin temizlenmesi ve bu konuda hassasiyet gösterilmesi § Fiyat farkı kararı güncellenmesi, fiyat farkı oranlarının artırılması, tamamlanma oranı %15'in üzerinde olan işler için de tasfiye hakkı verilmesi § Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında özellikle Sanayi Odalarının görev ve sorumluluklarının artırılması, başta üreticiler olmak üzere ilgili tüm işletmelerin sürece hazırlanması ve yaşanabilecek olası risklerin fırsata dönüştürülmesinin sağlanması § İhracatçıların yeşil üretim, temiz üretim, yeni standartların karşılanması gibi alanlardaki yeni yatırımları desteklenerek yurtdışı ticari lobi çalışmalarına ağırlık verilip global pazarda oluşan boşlukta ülkemiz firmaları tarafından daha fazla yer alınmasının sağlanması § Türkiye’de firmalar için yeşil üretim destek programı adı ile bir program başlatılması ve firmaların yeşil üretim koşullarına uyum için tüm süreçlerinde yapacakları harcamalar ve yatırımlar desteklenmesi § Artan maliyetler nedeniyle üretimi sonlandırılarak ithal edilmeye başlanan hammadde ve ara mamullerin üretiminin teşvik edilmesiyle hammaddeye erişimin kolaylaştırılması § Tarım, madencilik ve sanayimizi geliştirecek ortak politikalar üretilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığımızın kendisine ulaşan dosyaları ivedilikle ele alması, talepleri yerinde incelemesi § İşletmelerin sermaye ve güçlerini birleştirmesi özendirilerek daha sağlam organizasyon yapısına, iş birikimine, sermaye gücüne ulaşması § Risk sermayesi şirketlerinin kuruluşu için yeni özendirici önlem ve teşviklerin uygulanması § Arsa fiyatlarındaki artış nedeniyle sanayicilerimize uygun koşullarda arazi tahsisi sağlanması § Savunma sanayi örnek alınarak diğer sektörlerin de bir arada koordine içerisinde geliştirilmesi ve katma değeri yüksek imalat ürünlerinin oluşturulması ve yerli üretime ilişkin yatırımlar yapılması § Ülkemizdeki şirketlerin dış kaynak kullanımı ile kaldıraç etkisi oluşturarak verimlilik ve karlılık artışı yapmaya yönelik çalışmalarının engellenmemesi ve uluslararası rekabette dezavantaja neden olmaması amacıyla Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 11/1-(i) maddesinde yer alan kısıtlamaların kaldırılması § İhale ve keşif teslim sürelerinin kısaltılması, piyasa şartlarına göre birim fiyatları belirlenmesi, ihale hak edişlerinin zamanında yapılması, birim fiyat artışlarına ilişkin katsayılarda ÜFE'nin göz önünde bulundurulması § Kamuya iş yapan firmaların ödemelerinin zamanında yapılmasının yanı sıra kur farkından kaynaklı mağduriyetlerinin önüne geçilmesi § Vergisini zamanında ödeyen mükelleflere yapılan %5 vergi indirimi uygulama şartları basitleştirilerek indirim oranının artırılması § Vergide genellik ilkesine uygun, muafiyetsiz-istinasız, tek oranlı bir KDV sistemine geçilmesi § Reel sektörün finansman ihtiyacı dikkate alınarak, birikmiş Katma Değer Vergisi iadesi ve bekleyen kamu alacaklarının ödenmesi İstihdam § Temmuz ayında yapılması beklenen asgari ücret artışı ile işverene oluşacak ekstra maliyetin devlet tarafından tüm çalışanlar için karşılanması § Asgari ücretin üzerindeki sigorta prim yükünün azaltılması § Çalışanların ücret gelirlerine ilişkin vergi dilim sınırlarının yeniden düzenlenmesi § 21 Nisan 2022 tarihinde yayınlanan yeni uygulama ile süresi kısaltılan İŞKUR iş başı eğitim programı koşullarının tekrar gözden geçirilerek sürenin en az 12 aya uzatılması § Üretim sektöründe olan kadın çalışanlar için var olan teşvik desteğinin artırılması § Üniversite - Sanayi işbirliği ile mesleki eğitim ve becerilerin geliştirilmesine ilişkin çalışmalar yapılması ve meslek lisesinde okuyan öğrencilerin niteliklerinin artırılması, işveren bursu verilmesi, zorunlu staj dışında mesleği yerinde öğrenmeleri amacıyla işletmelerde asgari ücretin yarısı kadar maaşın işletme tarafından ödenerek çalışmalarının sağlanması, bu öğrencilerin askerlik sürelerinin düşürülmesi ve sanayide çalışan işgücü için daha yüksek asgari ücret uygulamasına geçilerek aradaki farkın devlet tarafından karşılanması § 4857 sayılı İş Kanununun 112. maddesine; “kamu kurumlarının, kıdem tazminatı tutarını sözleşme bedeli içinde açıkça ayrıştırarak ve belgelendirilerek alt işverene ödemesi halinde belgelendirilen tutarla sınırlı olarak alt işverene rücu edebileceği, kıdem tazminatı karşılığının ödenmediği hallerde alt işverenlere rücu edilemeyeceği” şeklinde ilave bir hüküm eklenmesi ve ayrıca, söz konusu Kanun hükmünün uygulanmasına yönelik bir Tebliğ yayımlanması, Kamu İhale Şartnamelerinden kıdem tazminatı tutarlarının yükleniciye ait olduğuna dair hükmün çıkarılması Finansmana Erişim § Reel sektörün sürdürülebilirliğine yönelik ihtiyaç duyduğu finansmanın sağlanması için yeni kredi kaynakları yaratılması § Şirketlerin sermayeleri ve aktifleri dikkate alınarak planlayabilecekleri ve yönetebilecekleri finansal kaynaklara erişimlerinin sağlanması § KOSGEB ve Kalkınma Ajanslarınca imalat sektöründeki KOBİ’lere yönelik proje destek programlarının açılması. KOSGEB marifeti ile üyelerin borç listesine bakılmaksızın 200 bin TL’ye kadar faizsiz destek verilmesi § KOSGEB başta olmak üzere KGF tarafından sektör ayrımı yapılmaksızın işletmelerin istihdam ve bir önceki yıl toplam cirosu baz alınarak 24 ay ödemesiz ve düşük faizli cansuyu kredisi verilmesi § Türkiye’de firmalar için dijital dönüşüm destek programı adı ile bir programın başlatılması ve firmaların dijital dönüşüm için tüm süreçlerinde yapacakları harcamaların ve yatırımların desteklenmesi § Finansman gider kısıtlamasının kaldırılması § TL nakdi kredi kullanımında yeni kriterler getirilmesi ve denetim firmalarının kontrol ve raporlamasına bağımlı hale gelinmesi nedeniyle kredi süreçlerinin çok uzamasının engellemesi Lojistik § Demiryolu bağlantısının olması durumunda bölgemizdeki sanayi kuruluşlarınca maliyet düşürücü unsurlar ve Yeşil Mutabakat gereklilikleri nedeniyle bu hattın tercih edileceği kaçınılmazdır. Bu bağlamda, Eskişehir OSB – Hasanbey Lojistik Merkez ile Gemlik Limanı demiryolu bağlantılarının bir an önce tamamlanması § Eskişehir Kuzey – Güney çevre yolları § Sanayi bölgelerine hafif raylı sistemlerle toplu taşıma § Eskişehir’i milli yüksek hızlı trenin üretim üssü haline getirecek URAYSİM Projesi § Tasarım, inovasyon, yaratıcı teknolojiler ve yazılımın öncelendiği Eskişehir TeknoVadi Projesi § Eskişehir Serbest Bölgesi § Raylı Sistemler İhtisas Organize Sanayi Bölgesi § Mobilya İhtisas Organize Sanayi Bölgesi § Maden Teknolojileri İhtisas Organize Sanayi Bölgesi § Çukurhisar Karma Organize Sanayi Bölgesi § Lojistik sektöründe maddi yüklerin hafifletilmesi ve lojistik sektörüne kalıcı destekler verilmesi § Lojistik sektöründe uygulanan KDV tevfikatının kaldırılması