21. Yy’da başarının anahtarına sahip olabilmek için gençlerin bir takım yetkinliklere sahip olmaları gerekiyor. Endüstri 4,0 hatta 5,0’ın konuşulduğu günümüz dünyasında artık iş tanımları da değişiyor. Bu yüzyıl diğerlerinden çok farklı yeteneklerin gerektiği bir yüzyıl olma yolunda ilerliyor. Yetkinlik; bilgi, değer, davranış ve becerilerin toplamına verilen isim.  İşte bu yetkinliklerin ilkokuldan başlayarak, ortaokul ve lise çağında öğrenilmesi hem öz benlik,  hem de meslek seçimi açısından çok önemli görülmekte.

Öğrenilmesi gereken yetkinlikler şu şekilde belirlenmiş;

-Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme:

Eleştirel düşünme bir ölçütten hareketle, farklı bakış açıları ortaya koyabilme, sorgulama, tartışma, farklı boyutları görme becerisi olarak tanımlanıyor.  Örneğin, “İçinde yaşadığım şehir öğrenci kenti, sinema ve kültürel olanakları oldukça iyi, gezip görebileceğimiz yerler çok fazla; ancak, hava kirliği, trafik ve çok kalabalık olması yaşamı zorlaştırıyor.” Şeklindeki bir bakış açısına sahip olmak eleştirel düşünme olarak söylenebilir.

İş dünyası yani şirketler bir birleriyle rekabet edebilmek için; ürün, süreç ve hizmetlerinin sürekli olarak geliştirilmesi ile ilgili süreçlere farklı açılardan bakabilen, eleştirel düşünen “bilgi çalışanlarına” ihtiyaç duyuyorlar.

-İşbirliği Takım Çalışması ve Liderlik:

Ünlü basketbolcu Jordan “Yetenek maç kazandırır, takım ruhu şampiyon yapar” der. Bir takım oluşturabilme, takımları yönetebilme, belli bir amaç doğrultusunda eş güdümleme ve etkili iletişim kurabilme bu çağın olmazsa olmazı. Takım çalışması kavramı öncekinden çok farklı. Teknoloji sayesinde artık sanal takımlar kurulabiliyor. Dünyanın birçok yerinden uzmanlar bir problemi çözmek için birlikte çalışabiliyor. Hatta aynı iş yerindeki takımlar evlerinden iletişim kurarak çalışma yürütebiliyorlar.

-Değişime Uyum Sağlama:

Günümüz iş dünyası bireylerden, esnek ve değişime açık olabilme, problemlere farklı açılardan bakarak değişik akıl yürütme biçimleri kullanıp çözebilme özelliklerine sahip olmalarını bekliyor.

-İletişim:

Çağımızın en önemli becerilerinden biri iletişim. İletişim yalnızca bu yüzyılda karşımıza çıkan bir kavram değil, insanların kendilerini ifade edebilmeleri, mesajlarını tam ve sağlıklı olarak iletebilmeleri, anlamaları ve anlaşılmaları için kullanılan bir kavram.

İletişim söylediğimiz sözcüklerden çok daha fazlasını içerir. Hiçbir şey söylememeden susmak bile bir iletişim yöntemidir. İletişimde asıl etkinin %55 oranında vücut dili duruş, el hareketleri, göz teması, vs. %38 oranında ses tonu ve sadece %7 oranında söylenen sözcüklerden oluştuğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.

-Bilgiye Erişim ve Bilgiyi Analiz Etme:

Günümüz çalışanları,  her gün çok fazla bilgiyi yönetme, eş güdümleme ve bunları analiz edebilme ihtiyacı hissetmektedirler. Bu durum gelecekte daha karmaşık hale gelecektir. Bilgiye nasıl ulaşacağını bilen, ulaştığı bilgiyi analiz edip, ayırabilen ve bunu kullanabilen, bilgiyi kullanarak yeni bilgiler üretebilen bireyeler ön plana çıkacaktır.

-Merak Duygusu, Yaratıcılık ve Hayal Gücünü Kullanma:

Merak duygusu insanoğlunun doğuştan getirdiği bir güdüdür. Öğrenme merakla başlar. Geleceğin çalışanları meraklı, öğrenmeye istekli, yeni, özgün ve o güne kadar ortaya dökülmemiş fikirler üreten yaratıcı ve hayal gücünü kullanıcı olmak zorundadırlar. Hayaller olmadan yaratıcılığı ortaya koymak neredeyse olanaksız hale gelmektedir.

Yukarıda sıralanan bu yetkinliklerin önem kazanması ile birlikte, Milli Eğitim Bakanlığı ülkemizde de ilköğretim ve ortaöğretim programlarını yenilerken bu yetkinlikleri programda verilmesi gereken beceriler olarak sıralamıştır.

Eleştirel düşünme, problem çözme, analitik düşünme, merak ve yaratıcılık gibi temel yetkinlikler sadece 21. yüzyılda değil tüm yaşamımız boyunca hayatta kalmak, başarılı olmak ve refah düzeyini artırmak için gerekli olsa da bu yetkinliklerin önemi eskisine göre çok daha fazla. Eskiden seçilecek meslek için temel yetkinlikler ve bilgilerin edinilmesi yeterli olsa da geleceğin meslekleri için artık durum böyle değil.

Ünsal Mehmet’e göre: “Dijital dönüşüm, iş hayatında başarılı olmak için gereken yetkinliklerin seviyesini yükseltiyor, bilgileri de zamanla değişken hale getiriyor.” Dolayısıyla zaman içinde kendini geliştirebilmek ve adapte olabilmek daha da önem kazanmış durumda. Geleceğin mesleklerini ve bu meslekler için gerekli bilgileri önceden bilmek ve buna yönelik sınırları belirli bir eğitim müfredatı tasarlamak çok zor. Geleceğin meslekleriyle ilgili kesin olan iki şey bunlar için gerekli bilgilerin çok daha hızlı değişeceği ve ileri bilişim yetkinliklerinin geçerliliğinin artacağıdır. Yukarıda listesi verilen yetkinliklerin birçoğu yine erken yaşta kazanılması gereken yetkinlikler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kaynak: *Ünsal Mehmet, 10.04.2019, https://yapancocuk.com/)