Düğün törenleri, yüz yıldır Anadolu topluluklarında ayrı bir önemi olan ve değer verilen kutlamalardır. Eskişehir’de günümüzde olduğu gibi geçmişte de düğün sahipleri tarafından sunulan yemekler ile ağırladıkları konuklarını memnun etmek onlar için bir şeref unsuru sayılırdı. Bir anlamda düğün sahipleri için itibar kazanma meselesiydi. Düğün törenleri, toplumun yaşantısında önemli günlerin başında gelir. Bu törenlerde yapılan yemeklerde elbet o günün özelliğini ve güzelliğini yansıtacaktır. Eskişehir ve yöresinde yapılan düğün yemeklerini üç ana bölümde değerlendirmek gerekiyor.
1- Şehrin eski yerleşim Merkezi olan Odunpazarı bölgesinin düğün yemekleri.
2- Kırsal bölgeyi kapsayan Eskişehir’in köylerinde yapılan düğün yemekleri.
3- Eskişehir ve çevresine göçle gelen muhacirlerin düğün yemekleri.
Bu göçmen toplulukları da geldikleri yerlere göre incelediğimizde üç ayrı muhacir topluluğunun mutfağının düğün yemekleri öne çıkıyor :
- Kırım, Romanya havalesinden gelen Tatar göçmenlerin özel düğün yemekleri.
- Rumeli-Balkanlar’dan gelen muhacirlerin düğün yemekleri.
- Kafkasya ve Abhazya bölgelerinde gelen ve genel olarak Çerkes olarak tanımlanan muhacirlerin düğün yemekleri.
Düğün ve bayram kutlamaları Eskişehir halkı tarafından çok önemsenen özel günler olarak benimsenmiştir. Eski zamanlarda ailenin durumuna göre kırsal kesimde 3 gün veya bir hafta süren düğün törenleri yapılıyormuş. Bu düğün şenliklerinde yöreye has özel yemekler yapılır ve konuklara ikram edilirdi.
İkram edilen bu yemeklerin başında “düğün çorbası” geliyor.
Bu çorbanın yapılışı ise; önceden haşlanmış nohut ve doğranmış et parçacıkları, pirinç katılarak yağ ve tuz ile birlikte pişiriliyor. Düğün çorbası, çırpılmış yumurta sarısı, yoğurt karışımı ile meyanesi ilave edilerek ikram ediliyor. Düğün çorbası yanı sıra etnik topluluğa ve yöreye göre “oğmaç çorbası”, ”kaşık börek”de ikram ediliyordu.
Düğün yemeklerinin en önemlisi bütün parça et yemeğidir. Koyun eti parça et olarak ayıklanır ve gelecek konukların sayılarına göre pişirilir. Yanına da patates ile ikram edilir.
Düğün sahibinin ekonomik durumuna göre de ikramlar değişebiliyor. Bazı yörelerin düğün yemeklerinde bamya çorbası da ikram ediliyor. Bu yemeğin düğün sofralarında bulunmasının yeni evlenenlere uğur getirdiğine inanılır. Daha sonra yaz ve kış olmasına göre yaz ise meyve ikram edilir. Kışın ise muhakkak cevizli baklava veya helva yapılır. Güvey girdikten sonra pişmaniye türünden bir çeşit olan met helvası ikram edilirdi. Buna “tel tel” denilirdi. Ayrıca elbette pilav yapılırdı. Hatta bu yörede pilav pişiriciler özeldir. Özel olarak aşçılar tutularak düğün evinde kazanlar kurulur ve halk deyimi ile “aş” kaynardı. Nohutlu veya etli pilav pişirilirdi. Ayrıca yaz veya kış mevsimine göre pilavın yanında ayran veya hoşaf bulunurdu. Kırsal bölgelerde düğünler hala devam etmekte, ancak bir hafta süren düğünlerde pek kalmadı artık. Buralarda düğün sahibi zengin ise; şehir adetlerine göre düğün yapar. Ayrıca bir de şekerlenmiş hamur yapılır. Bu tatlandırılmış hamur genellikle düğün çorbasının ve et yemeğinin üstüne yenilir. Düğün sofralarında toplu olarak yenen yemeklerinin temel amacı ise; sosyal yaşamın bir parçası olan paylaşma ve dayanışma değerlerinin yaşatılmış olmasıdır. Eskişehir halkı özel günlere mahsus; doğum ve cenaze olayında veya düğün, nişan gibi sosyal olaylarda özgün yemeklerini geçmişten bugüne hala geleneksel olarak sürdürmektedir.
